Trang phục Việt Nam nói chung, Đồng Nai và Nam Bộ nói riêng có một ít thay đổi theo quá trình phát triển của lịch sử. Hiện nay, bộ âu phục dần thay thế cho bộ đồ truyền thống của đàn ông. Trong khi đó, phụ nữ vẫn mặc áo dài và đội nón lá (với một số cải tiến). Áo dài Việt Nam là trang phục độc đáo của Việt Nam.
3. Âm nhạc cổ truyền:
Đó là một dòng chảy từ xa xưa...Âm nhạc Việt Nam có truyền thống khá lâu đời. Ngay từ thời cổ, cư dân ở Việt Nam đã coi âm nhạc là một nhu cầu không thể thiếu. Bởi vậy tiếp nối quá trình phát triển lịch sử, cư dân Nam Bộ đã sáng tạo nên rất nhiều loại nhạc
khí và thể loại ca nhạc để bộc lộ tâm tư tình cảm, để có thêm sự phấn chấn và sức mạnh trong lao động, chiến đấu, để giáo dục cho con cháu truyền thống của ông cha, đạo lý làm người, để giao tiếp với thế giới thần linh trong tâm tưởng và để bay lên với những ước mơ về một cuộc sống tươi đẹp, hạnh phúc trong hiện tại và trong tương lai...
Tại Đồng Nai, đàn đá Bình Đa được biết đến như một di chỉ khảo cổ học, cho thấy việc chế tác đàn đá đã xuất hiện từ trên dưới 3.000 năm trước.
Đó là loại nhạc khí tự thân vang, thuộc loại xylophone, metallophone. Mỗi bộ đàn gồm nhiều thanh đá hợp thành. Mỗi thanh đá có kích thước và hình dáng khác nhau, được chế tác bằng phương pháp ghè đẽo thô sơ. Vật liệu để làm đàn là những loại đá sẵn có ở vùng núi Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ. (Bộ đàn đá đầu tiên tìm được tại Việt Nam vào năm 1949 hiện được bảo quản tại viện bảo tàng "Con người" ở Paris)
4. Lễ hội truyền thống:
Tết Nguyên đán nhằm ngày mùng 1 tháng 1 âm lịch, là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống Việt Nam. Tết Nguyên đán Việt Nam từ buổi "khai thiên lập địa" đã tiềm tàng nhiều giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ.Tết còn là dịp để mọi người Việt Nam tưởng nhớ, tri ân tổ tiên, nguồn cội; giao cảm nhân sinh trong quan hệ đạo lý (ăn quả nhờ kẻ trồng cây) và tình nghĩa xóm làng...
Ngày Tết, mọi người trang hoàng nhà cửa, treo tranh, trưng bày hoa quả, rước tổ tiên về cùng ăn Tết. Hoa Mai ở Đồng Nai là loại hoa không thể thiếu trong mọi nhà ngày đầu năm.
Tết, trên bàn thờ tổ tiên của mọi gia đình, ngoài các thứ bánh trái cũng không thể thiếu mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả ở Đồng Nai cũng như nhiều tỉnh thành Nam Bộ gồm dừa xiêm, mãng cầu, đu đủ, xoài xanh, nhành sung hoặc một loại trái cây khác. Ngũ quả là lộc của trời, tượng trưng cho ý niệm khát khao của con người vì sự đầy đủ, sung túc. Ngày Tết, người Đồng Nai cũng còn duy trì các mỹ tục cổ truyền như khai bút, hái lộc, chúc tết, du xuân, mừng thọ...
Rằm tháng Bảy theo tín ngưỡng là ngày xá tội vong nhân, nghĩa là bao nhiêu tội nhân ở âm phủ ngày này đều được tha tội. Bởi vậy trên dương thế mọi gia đình đều làm cỗ bàn, đốt vàng mã cúng gia tiên và đồng thời cúng những linh hồn bơ vơ không được ai chăm sóc. Người ta cũng thả chim lên trời, thả cá xuống sông, để làm điều phúc đức.
Tết Trung thu như tên gọi đến với mọi nhà vào đúng giữa mùa thu tức là vào rằm tháng Tám âm lịch. Tết Trung Thu là tết của trẻ em.
Một loại bánh đặc biệt thơm ngon chỉ được sản xuất và bày bán trong dịp này gọi là bánh trung thu. Trẻ em đón tết Trung Thu có đèn xếp, đèn lồng, đèn ông sao... sặc sỡ thắp sáng kéo nhau đi thành từng đoàn ca hát vui vẻ ngoài đường, ngoài ngõ, cùng với những đám múa lân, múa Ông Địa với tiếng trống, tiếng thanh la náo nhiệt. Trong dịp này, để thưởng trăng có rất nhiều cuộc vui được bày ra. Người lớn có cuộc vui của người lớn, trẻ em có cuộc vui của trẻ em.
5. Ẩm thực dân gian:
Do thời tiết hai mùa mưa nắng, sản vật biển, rừng, sông nước, vườn ruộng phong phú, cách ăn uống của người Đồng Nai vừa thể hiện nét chung của văn hóa Việt Nam, vừa có sắc thái mang dấu ấn Nam Bộ.
Các món ăn quen thuộc của người Biên Hòa - Đồng Nai trong thói quen ngày ăn ba bữa thông thường: cháo đậu ăn với cá lóc kho tiêu, cháo đậu nước cốt dừa, canh bầu nấu với cá trê vàng, cá lóc kho thơm, canh chua cá lóc, mắm kho ghém rau sống, mắm đồng chưng trứng, canh khổ qua dồn thịt…
Kỹ thuật làm món của người Đồng Nai cũng khá chăm chút, nhiều kiểu cách.
- Món hầm là một cách nấu thật nhừ thịt heo, thịt bò, với một ít nước, tương tự như món tiềm của người Trung Hoa.
- Canh là món có nhiều nước, thường nấu hỗn hợp thịt cá với các loại rau vị mát, mà phổ biến và đặc trưng nhất là canh chua cá lóc với me làm chua và các loại bạc hà, giá, đậu bắp, bắp chuối, rau om, ớt sừng…
- Luộc là kiểu nấu chín đơn giản các loại thực phẩm chỉ bằng nước sôi, nhưng cũng có nhiều cách: luộc chín, luộc nhừ, luộc sơ, trụng, nhúng, tái…
- Món xào, chiên là kỹ thuật dùng mỡ làm chín thức ăn khô hay có ít nước. Có nhiều loại: chiên mềm, chiên dòn, xào chua, xào chua ngọt, xào mặn…
- Rang là cách làm chín thực phẩm không dùng mỡ. Cua, tôm, ghẹ… rang me, rang muối là các món ăn đặc sản của vùng ven sông rạch. Để thưởng thức loại món này, du khách có thể tự nhiên dùng tay cầm trực tiếp thực phẩm để ăn thì mới thưởng thức được hết cái ngon trong nét mộc mạc ngọt ngào của nó.
- Um, riêm, khìa là những kiểu làm chín với thực phẩm có ướp gia vị trước. Riêng món khìa thường dùng trong các tiệc nhậu cho những người sành điệu.
- Món kho là nấu thực phẩm với mắm, muối làm mặn, là món dễ thực hiện nhưng cũng có nhiều cách: kho thường, kho tàu, kho khô, kho quéo, kho quệt, kho tộ, kho riêm, kho ngót, kho nước cốt dừa…
- Nướng là món rất dân dã nhưng cũng rất sang trọng và có nhiều loại. Thức nướng luôn phải thật tươi và thường có ướp một ít gia vị. Ngày nay, các nhà hàng ở Đồng Nai thường phục vụ thực khách với nhiều kiểu nướng: nướng lụi, nướng mọi, nướng đất sét, nướng rơm, nướng trui, nướng giấy bạc, nướng sa tế… Đặc biệt là với một số món nướng, thực khách có thể yêu cầu để được tự nướng tại bàn, để tận hưởng hương thơm của thịt chín và sự sốt dẻo của món ăn.
- Gỏi thông thường là món trộn nhiều loại rau với thịt, gà vịt, hoặc tôm cá. Người Đồng Nai thích ăn gà trộn gỏi (gà xé phay) với vị chua của chanh, cay của tiêu ớt, nồng của rau răm, giòn tươi của bắp chuối, vị ngọt của gà tơ… Gỏi bưởi là một đặc sản nổi tiếng của Đồng Nai. Gỏi bưởi gồm bưởi Biên hòa, loại vừa chín tới, còn hơi chua, xé nhỏ trộn với đu đủ, tép khô và rau thơm. Các loại gỏi sống, thường là cá sống, tôm sống, với kỹ thuật của đồng bằng Bắc Bộ lưu truyền vào Đồng Nai cũng đang là thứ đặc sản thu hút nhiều thực khách.
Đất Đồng Nai cũng rất giàu hoa trái, gần như quanh năm đều có trái cây, trong đó bưởi là thứ trái cây nổi tiếng nhất.
Biên Hòa có bưởi thanh trà; Thủ Đức nem nướng, Điện Bà Tây Ninh; Bưởi Đồng Nai nhiều nhất ở làng Tân Triều (huyện Vĩnh Cửu). Bưởi Tân Triều nổi tiếng trong nước và cả một số nước trên thế giới với vị chua ngọt dễ chịu, múi nhỏ mọng nước, có tác dụng tốt cho tim mạch. Ngày nay, du khách có thể theo tour, hoặc tự đến làng Tân Triều ( tỉnh lộ 24, qua khỏi Trung tâm Văn hóa Du lịch Bửu Long 10km) để được nằm nghỉ, cắm trại hay picnic ngay trong vườn bưởi, và tự tay chọn hái những quả bưởi trĩu cành, để tận hưởng vị ngọt thanh của đường hòa tan trong múi bưởi – một vị ngọt mát nhẹ nhàng giúp cho tinh thần sảng khoái..
Không thể không nhắc đền chôm chôm, sầu riêng – hai thứ đặc sản của các vườn cây Long Thành, Long Khánh.
Quả chôm chôm vỏ dày, thịt trắng trong, ngọt mát. Sầu riêng là loại đắt tiền nhất trong các n. |
N.Vĩ ( dongnai.gov.vn) |
loại hoa quả Việt nam. Tên của loại quả này gắn liền với truyền thuyết về mối tình không thành của chàng hoàng tử láng giềng và cô gái Nam Bộ Việt Nam. Sầu riêng vỏ dày, cứng, có gai nhọn lởm chởm. Khi chín, chỉ cần dùng lưỡi dao tách nhẹ vào đường rãnh vỏ là thấy ngay những múi sầu riêng vàng ngà, óng ánh như được phết bơ. Hương sầu riêng rất đậm, quyến rũ đến lạ kỳ, bay rất xa và rất lâu tan trong không khí. Sầu riêng đã được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.