Cách tiếp cận thông thường trong công tác vệ sinh môi trường là đảm bảo công việc này được thực hiện với chi phí thấp nhất có thể. Nhưng ngày nay, các công ty vận hành tốt phải xem xét một bộ tiêu chuẩn rộng hơn, bao gồm các vấn đề môi trường và xã hội như sử dụng nước, an toàn công cộng, những ô nhiễm và tiếng ồn gây ra trong công tác vệ sinh và thậm chí phải xem xét liệu khu vực được vệ sinh có ý nghĩa văn hóa như thế nào đối với cộng đồng địa phương. Bằng cách tính đến những vấn đề liên quan đến bền vững này, các công ty đang cố gắng tránh những rủi ro có thể làm trì hoãn dự án, ví dụ như sự phản đối của dư luận hay những yêu cầu đánh giá tác động môi trường ngoài dự kiến từ các nhà quản lý.
Từ một bãi rác thải, Balmoral Oval (Mosman, Australia) đã được cải tạo, xử lý môi trường để trở thành công viên sinh tháiPhần mềm cải tạo môi trường bền vững
Công ty tư vấn về môi trường Golder đã phát triển một công cụ quản lý công tác xử lý môi trường mang tên GoldSET, và đã sử dụng trong 150 dự án trên toàn thế giới trong vòng hai năm qua. Đây là một trong những phần mềm cải tạo môi trường có tính “xanh” và bền vững, đã xuất hiện từ cuối những năm 2000 để dẫn dắt các công ty trong các quyết định phức tạp mà các dự án liên quan tới đông đảo công chúng thường gặp phải.
Các chương trình phần mềm này cung cấp cho các công ty một phương pháp có hệ thống để xem xét một loạt các lựa chọn và chọn ra được phương pháp cải tạo cân nhắc đến các yếu tố kinh tế, công nghệ, môi trường và xã hội. Nhiều cơ quan điều hành như Tổ chức Bảo vệ môi trường Mỹ (US Environmental Protection Agency) và các nhà tổ chức nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực kỹ thuật môi trường ở quy mô lớn như Quân đoàn Công binh Mỹ (US Army Corps of Engineers) đã phát triển các phần mềm này. Thậm chí còn có cả một nhóm chuyên nghiệp về ngành này là Diễn đàn cải tạo môi trường bền vững (Sustainable Remediation Forum – Surf).
Công ty vận tải hàng hóa đường sắt Canada CN đã bắt đầu kết hợp các yếu tố môi trường và xã hội vào những dự án vệ sinh môi trường năm 2007 như một phần của chương trình liên hiệp phát triển bền vững. Ngày nay đây là cách làm tiêu chuẩn cho tất cả các dự án kiểu này, Stella Karnis- nhà quản lý cấp cao về lĩnh vực môi trường của công ty cho biết. Theo bà, phần mềm cung cấp cho công ty một cách tiếp cận nhất quán đối với những dự án trong phạm vi hoạt động của mình và điều đó giúp họ hoạt động hiệu quả hơn.
Công cụ đánh giá các lựa chọn
Khi biết bãi chôn lấp của mình sẽ không còn đủ chỗ chứa trong 20 năm nữa, vùng Waterloo ở Ontario đã sử dụng phần mềm GoldSET để xây dựng một dự án tổng thể dài hạn về rác thải đô thị. Công cụ giúp những người đưa ra quyết định cân nhắc chi phí và lợi ích của những lựa chọn khác nhau, như bãi chôn lấp, xử lý nhiệt hoặc quá trình xử lý sinh học bằng máy móc như máy biến rác thải thành năng lượng.
Các bãi chôn lấp về cơ bản là phương pháp xử lý rác thải rẻ hơn, nhưng các nhà kế hoạch đã xem xét cả các yếu tố có thể đi kèm những giải pháp khác, ví dụ như giao thông đường bộ, tiếng ồn, mùi rác thải, sự ô nhiễm, tác động vào không gian xanh của địa phương và liệu một số bãi chôn lấp của Mỹ có thể đóng cửa trong tương lai - Donna Serrati, nhà quản lý kỹ thuật điều hành chất thải và chương trình cho khu vực chôn lấp chất thải, cho biết.
Waterloo hoàn thành dự án vào cuối năm 2013, chọn phương pháp xử lý nhiệt bởi vì phương pháp này là tối ưu nếu xem xét tổng thể các yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ.
Tuy vậy về bản chất, các loại phần mềm này là những công cụ ra quyết định mà không bị bó hẹp trong việc đánh giá các lựa chọn cho những dự án khắc phục môi trường. Trong một dự án, CN đã sử dụng một máy bơm tiêu hao nhiều năng lượng để tẩy rửa phần đất bị ô nhiễm dầu diesel tại Saskatchewan, Canada. Nhưng một phân tích về tác động lâu dài lên môi trường cho thấy, nếu kèm thêm xử lý sinh học đất sẽ giảm lượng chất thải và hạ thấp mức ô nhiễm không khí đáng kể. Ứng dụng mà CN sử dụng còn hỗ trợ cho công ty lưu lại các quyết định của dự án để trình với các nhà quản lý và cộng đồng địa phương.
Tuyên truyền bằng đồ họa
Phần mềm này cũng cho phép một nhóm định hướng kỹ thuật truyền đạt những ưu điểm, nhược điểm của các phương pháp cho công chúng không mấy hiểu biết về công nghệ. Thay vì những dữ liệu kỹ thuật, nó trình bày số điểm ghi được ở mỗi mặt – môi trường, xã hội, kinh tế - với đồ họa minh họa đơn giản.
"Công vụ này cho phép chúng tôi trình bày một quá trình đưa ra quyết sách khá phức tạp, liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau, dưới dạng đồ họa, gói gọn trong một áp phích để có thể tuyên truyền với các chính trị gia và công chúng. Và nếu họ muốn đào sâu thêm thông tin thì chúng tôi vẫn có thể cung cấp thêm”, Serrati cho biết.
Việc xem xét các vấn đề liên quan đến môi trường và xã hội sẽ giúp các công ty tránh được những trở ngại không mong muốn, và có thể thúc đẩy họ xem xét đến những mặt tích cực tiềm năng của các dự án liên quan đến môi trường, Benoit Bourque, quản lý dự án về phát triển bền vững và biến đổi khí hậu tại Golder, giải thích. Ông đề cập đến trường hợp một công ty quản lý rác thải đã quyết định vệ sinh một bãi rác hơn mức yêu cầu, bởi vì họ thấy chỉ phải thêm một ít chi phí mà lại có lợi hơn trong mối quan hệ với cộng đồng.
Với những chuyên gia phát triển bền vững, những công cụ phần mềm này cung cấp cách làm có hệ thống để liên kết những biện pháp về môi trường, xã hội trong việc điều hành công việc hàng ngày. Một phần mềm được thiết kế đặc biệt cho phép các công ty nắm được những cách làm tiên tiến nhất và theo dõi tác động từ quyết định của họ theo thời gian.
Ý tưởng đằng sau phần mềm này không chỉ giới hạn trong những dự án khắc phục môi trường. Nhiều ngành công nghiệp có thể được hưởng lợi từ quá trình xem xét các phương án giả định khác nhau để giải quyết những vấn đề phức tạp.
Dương Phúc (Nguồn: vusta.vn)