Ngày 22/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về “đột phá phát triển giáo dục và đào tạo”, khẳng định giáo dục là động lực then chốt cho phát triển nhanh, bền vững và hội nhập quốc tế.

Nghị quyết đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể đến năm 2030: phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi; ít nhất 80% trường phổ thông đạt chuẩn quốc gia; 85% thanh niên trong độ tuổi hoàn thành THPT hoặc tương đương (không địa phương nào dưới 60%). Ở bậc đại học, 100% cơ sở đạt chuẩn quốc gia, trong đó tối thiểu 20% được đầu tư hiện đại ngang tầm khu vực; có ít nhất 8 cơ sở lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và 1 ngành vào top 100 thế giới. Xa hơn, đến năm 2045, Việt Nam hướng tới top 20 quốc gia hàng đầu về giáo dục, với ít nhất 5 cơ sở đại học nằm trong top 100 thế giới ở một số lĩnh vực. Đây là những mục tiêu thể hiện tinh thần “đột phá” mạnh mẽ, không chỉ cải thiện từng bước mà đặt giáo dục vào vị thế dẫn dắt sự phát triển đất nước. Trong bối cảnh thế giới chuyển mình với trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ số, yêu cầu đột phá này càng trở nên cấp bách: nếu không tăng tốc, chúng ta sẽ tụt hậu ngay chính trên sân nhà.

Để hiện thực hóa những mục tiêu ấy, trí thức là lực lượng dẫn dắt đổi mới tư duy, kết nối văn hóa, học thuật trong nước với tinh hoa nhân loại, mở rộng không gian hội nhập.

 

Nhân lực chất lượng cao - sứ mệnh của trí thức

Một trụ cột quan trọng mà Nghị quyết 71 nhấn mạnh là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là nền tảng để Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao.

Theo thống kê mới nhất của Bộ GD&ĐT (2025), cả nước có khoảng 94.000 giảng viên đại học, trong đó hơn 28% có học vị tiến sĩ, gần 58% là thạc sĩ, và khoảng 7% là giáo sư, phó giáo sư. Tính chung, 35% giảng viên đạt trình độ GS/PGS/TS - mức cao nhất từ trước tới nay. Đây là lực lượng nòng cốt để thực hiện yêu cầu Nghị quyết 71 đề ra: đến năm 2030, ít nhất 40% giảng viên có trình độ tiến sĩ, và sau năm 2030, ở các cơ sở đào tạo tiến sĩ, tỷ lệ này tối thiểu là 50%. Trong tiến trình ấy, trí thức giữ vai trò then chốt: giảng dạy, đổi mới chương trình đào tạo, ứng dụng công nghệ dữ liệu, AI, kết nối nhà trường với doanh nghiệp để bảo đảm đào tạo sát thực nhu cầu xã hội. Trí thức không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn truyền cảm hứng, khơi dậy tinh thần học tập suốt đời. Đây là năng lực cốt lõi trong kỷ nguyên số và hội nhập.

Tại Đồng Nai, Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) cũng xác định rõ: giáo dục, đào tạo và khoa học - công nghệ là một trong ba đột phá chiến lược, gắn liền với mục tiêu đưa Đồng Nai trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics của vùng Đông Nam Bộ và địa bàn đi đầu về đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Với quy mô dân số trên 4,5 triệu người và là trung tâm công nghiệp hàng đầu cả nước, nhu cầu về nhân lực chất lượng cao Đồng Nai chính là thước đo để góp phần đánh giá thành công của chính sách quốc gia. Nếu Đồng Nai làm tốt, đây sẽ là hình mẫu để nhân rộng ra nhiều địa phương khác. Điều này càng khẳng định vị trí trọng yếu của đội ngũ trí thức tỉnh nhà. Trí thức không chỉ làm công tác giảng dạy, nghiên cứu, mà còn tham gia hoạch định chính sách, tư vấn cơ chế, mở rộng hợp tác quốc tế, góp phần đưa Đồng Nai trở thành cực phát triển mới hiện đại, năng động, hội nhập sâu rộng.

Đáng chú ý, vai trò trí thức không chỉ được đặt ở trung tâm của Nghị quyết 71, mà còn xuyên suốt trong các nghị quyết chiến lược khác, như: Nghị quyết 57-NQ/TW (2024) về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW (2025) về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW (2015) về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; Nghị quyết 68-NQ/TW (2020) về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng.

Bốn nghị quyết ấy, cùng với Nghị quyết 71, hợp thành “hệ sinh thái chính sách” mới. Trong đó, đội ngũ trí thức chính là điểm tựa xuyên suốt, tiên phong trong sáng tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp, góp phần hoàn thiện thể chế, và hội nhập sâu với trí thức toàn cầu.

Đầu tư cho trí thức là đầu tư cho tương lai

Có thể khẳng định, thành công của Nghị quyết 71 gắn liền với việc phát huy vai trò của trí thức. Họ vừa là người thầy, vừa là nhà khoa học, nhà hoạch định và nhà phản biện. Chỉ khi trí thức được tôn vinh, được trao quyền và an tâm cống hiến, thì tri thức mới thực sự trở thành sức mạnh. Nhìn rộng ra, đây không chỉ là câu chuyện của một ngành, một địa phương, mà còn là sự khẳng định vị thế của trí tuệ Việt Nam trong bản đồ tri thức toàn cầu. Muốn đất nước đi nhanh và đi xa, trước hết trí thức phải là những người tiên phong, sáng tạo, đột phá, bản lĩnh và tận tụy cống hiến.

Với trách nhiệm của một người đã gắn bó cả đời với sự nghiệp giáo dục, tôi luôn tin rằng, đầu tư cho trí thức chính là đầu tư cho tương lai. Và với khát vọng cống hiến, đội ngũ trí thức Việt Nam sẽ tiếp tục tiên phong, đồng hành cùng xã hội, để nền giáo dục nước nhà hiện đại, nhân văn, hội nhập, góp phần xây dựng đất nước phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới.

Tư liệu tham khảo:

- Bộ Chính trị, Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

- Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

- Bộ Giáo dục và Đào tạo, Số liệu thống kê giáo dục năm 2024-2025.