Bộ trưởng Nguyễn Quân phát biểu tại Hội nghị
Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, năm 2012, mặc dù bối cảnh chung của nền kinh tế đất nước và hoạt động KH&CN còn gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng tập thể lãnh đạo và cán bộ công chức, viên chức của Bộ đã tích cực hoàn thành kế hoạch công tác năm 2012, góp phần đưa hoạt động KH&CN phát triển mạnh mẽ.
Trước hết và quan trọng nhất phải kể đến “Đề án phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa” được thông qua đã thổi một luồng gió mới, khích lệ động viên tinh thần rất lớn đối với các cán bộ công tác trong ngành KH&CN trong nước và trở thành kim chỉ nam của Đảng định hướng cho đường lối phát triển KH&CN trong bối cảnh mới với nhiều cơ hội và thách thức.
Trước đó, “Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020” cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, xác định rõ các mục tiêu, lộ trình phát triển các hướng KH&CN ưu tiên của Việt Nam trong giai đoạn dài hạn 10 năm, là cơ sở quan trọng để Bộ KH&CN và các Bộ, ngành địa phương hoạch định các kế hoạch phát triển KH&CN trung hạn và hàng năm.
Dự án Luật KH&CN (sửa đổi) nếu được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 5/2013 sẽ thể chế hóa đầy đủ và toàn diện các đường lối đổi mới của Đảng về phát triển KH&CN trong Nghị Quyết Trung ương 6 khóa XI đã được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 10/2012.
Đặc biệt “Đề án tiếp tục đổi mới đồng bộ tổ chức, cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động KH&CN”, Bộ được giao nhiệm vụ xây dựng sẽ tập trung làm rõ các giải pháp cụ thể để đổi mới cơ chế quản lý hoạt động KH&CN, trong đó tập trung đổi mới phương thức đầu tư cơ chế tài chính và chính sách đối với cán bộ KH&CN là các khâu còn nhiều vướng mắc bất cập cản trở hoạt động KH&CN. Đề án đã được hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối năm 2012.
Bên cạnh đó, năm 2012 cũng là năm nhiều chương trình, đề án quốc gia khác về phát triển KH&CN cũng đã được hoàn thành và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, gồm: Chương trình hỗ trợ phát triển doanh nghiệp KH&CN và tổ chức KH&CN công lập thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; Đề án nâng cao năng lực của Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN, Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng thuộc các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương; Đề án tăng cường năng lực nghiên cứu triển khai và hỗ trợ kỹ thuật phục vụ phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử và đảm bảo an toàn an ninh; Chương trình phát triển thị trường KH&CN…
Bên cạnh các kết quả công tác đạt được, Thứ trưởng Chu Ngọc Anh cũng cho biết, nhìn chung hoạt động KH&CN vẫn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, chưa trở thành động lực phát triển kinh tế-xã hội. Chỉ ra nguyên nhân trên là do tiềm lực KH&CN phát triển còn chậm, hệ thống tổ chức KH&CN chưa đươc quy hoạch thống nhất trong toàn quốc, phân bổ còn bất hợp lý giữa các vùng miền, hiệu quả hoạt động chưa cao. Đặc biệt là chất lượng và năng lực của đội ngũ cán bộ KH&CN còn hạn chế. Cơ chế, chính sách thu hút, đãi ngộ, sử dụng cán bộ KH&CN chưa tạo động lực cống hiến và phát huy năng lực sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN, nhất là người có trình độ cao, tài năng trẻ và người Việt ở nước ngoài. Ngoài ra nguồn lực đầu tư cho KH&CN vẫn chủ yếu từ nguồn ngân sách Nhà nước, chưa huy động được các nguồn lực xã hội, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp quan tâm đầu tư cho hoạt động đổi mới và chuyển giao công nghệ. Cơ chế quản lý hoạt động KH&CN chưa đáp ứng yêu cầu, công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch chưa hợp lý, chưa gắn với yêu cầu phát triển KT-XH. Cơ chế tài chính trong KH&CN còn nhiều bất hợp lý, chậm đổi mới…
Trước tình hình đó, năm 2013 Bộ KH&CN sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức hoạt động KH&CN; Tiếp tục triển khai các định hướng nhiệm vụ KH&CN chủ yếu và phát huy, tăng cường tiềm lực KH&CN quốc gia; Phát triển thị trường KH&CN và đẩy mạnh đổi mới công nghệ trong các doanh nghiệp; Tăng cường hiệu quả hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ; Thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và phát triển bền vững đất nước; Đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về KH&CN….để KH&CN thực sự trở thành quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển kinh tế xã hội.
Cũng tại Hội nghị, nhằm biểu dương các đơn vị, tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác năm 2012, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Bộ trưởng Nguyễn Quân đã trao tặng Huân chương Lao động cho Vụ Tổ chức cán bộ, Văn phòng Đảng ủy và 7 cá nhân của Bộ KH&CN, tặng cờ thi đua của Chính phủ cho các đơn vị: Cục Sở hữu trí tuệ, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Viện Ứng dụng công nghệ, Thanh tra Bộ; Thứ trưởng Lê Đình Tiến đã trao tặng GS.TS Đào Tiến Khoa (Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam) danh hiệu Chiến sỹ thi đua toàn quốc theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; Thứ trưởng Chu Ngọc Anh tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các đơn vị: Cục Ứng dụng và Phát triển Công nghệ, Văn phòng Các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước, Ban KH&CN Địa phương và đồng chí Đặng Ngọc Bảo - Tổng Biên tập Tạp chí Hoạt động KH&CN.
Ngọc Giáp - dost-dongnai.gov.vn